21 tot 23 November – Aksum en Tigray kerken – ‘t is weer zover
Vlucht naar Aksum zonder probleem, daar wat zitten onderhandelen voor een taxi samen met een Fransman (ze denken hier echt dat wij wandelende geldkranen zijn) naar hotel, vrij goed, hoewel ik wc met een emmer moet vullen.
Dan begonnen met het rondwandelen naar de omringende bezienswaardigheden, het belangrijkste houdt ik voor morgen; dus naar de ruines van het paleis van de koningin van Sheba, maar is gewoon een hoop stenen voor mij (ik weet het, schandalig). Het Stelea veld (weet niet hoe dat in het nederlands noemt) ertegenover nog wel speciaal, vooral omdat dat tussen de velden ligt.
Daarna gewandeld naar Sheba’s bad (gewoon een groot artificiele vijver), naar een inscriptietablet (wel leuk om zien omdat het een soort steen van Rosetta is, grieks en twee locale talen) en dan door naar de begraafplaats van twee koningen, wel eens de moeite om te zien, een beetje Egypte achtig.
Kinderen en mensen onderweg zijn hier al een stuk minder vriendelijk. In Lalibella begonnen ze eerst een conversatie die meestal eindigde op ‘heb je een pen’, of ‘heb je BIR’. Hier is het gewoon ‘hello, give me money’…lijkt sterk op de ‘Donne Dirham’ van Marokko ;(
Maar uitzondering, volgens de LP kan je daarna doorwandelen naar twee kloosters met mooi zicht, dus beginnen wandelen. Klein meisje probeert ondertussen wat kruisjes te verkopen, maar als ik nee zeg stopt ze ze gewoon weg en begint opgewekt in redelijk Engels voor haar tienjarige leeftijd uit te leggen waar haar huis is, welke bergen in de verte liggen, waar de kloosters liggen…en zegt gewoon dag bij de volgende splitsing. Omdat ze zo schattig was toch maar kruisje gekocht (voor geen vijftig cent). Daar was ze zo blij mee dat ze zei dat ze met mij meeliep naar het klooster, gelukkig want was niet zo simpel te vinden. Zicht van erboven is inderdaad fantastisch. Dus daarna naar beneden, terug naar de graven via een andere weg, samen met mijn gidsje. Als ze dag zegt koop ik een tweede kruisje wat haar duidelijk heel dankbaar en blij maakt…leuk om zien.
Dan naar hotel Yeha voor een redelijk mooie zonsondergang over de stad bij een spaghetti met tomatensaus (weeral) en bier.
De dag erna wat uitgeslapen, een ander graf bezocht,de kerk van our lady Mary of Zion en het hoofd Stelae field en graven. De onze lieve vrouw Maria van Zion is één van de plaatsen waar de ark of the convenant zou liggen (volgens de Ethiopiers is daar geen twijfel over), de ark waarin de tien geboden zouden zijn opgeslagen. De kerk op zich niet zo fantastisch, de kapel met de ark mag niemand binnen natuurlijk, de oude kerk van binnen nog wel mooie frescoes. De stelae echt raar, lijkt alsof ze dat hier gisteren hebben gezet, maar naar het schijnt (volgens unesco) zouden deze van voor de 4de eeuw zijn en zo goed onderhouden zijn omdat ze uit één stuk graniet zijn gemaakt. Wel indrukwekkend dus, hoewel het op zich niet zo ‘mooi’ is. Daar Bruno teruggezien, een andere Fransman die ik gisteren had ontmoet ivm mogelijke tours. Hij zou twee anderen hebben gevonden om vrij goedkoop naar de twee mooiste Tigray kerken te gaan zien in één dag, wat normaal altijd in twee dagen wordt gedaan. Aangezien met dat meer interesseerde dan Debra Damo gezegd dat ik mee zou gaan. Vertrek morgen om 5u ‘s ochtends, dus vroeg eten en vroeg naar bed.
Maar dan…
De minibus was stipt op tijd, Bruno (de Fransman), Sabrina (een Japanse) en Tok Jong (weer een Koreanse 😉 ) vijf minuten later. 3U30 rijden tot het dorp vlak bij de eerste kerk. Leuk dorpje, fotogenieke mensen en dagelijks leven. Dan even verder gestopt naast de weg, de minibus kon niet meer verder, maar de chauffeur drong aan een gids te nemen zodat we eerst de eerste konden bezoeken, en dan binnendoor naar de tweede konden lopen. De minibus zou onderaan de tweede wachten.
Na onderhandelen begonnen wandelen, steile klim, tot plots bijna boven het een 30m rotsklimmen werd, zo iets waar je bij ons waarschijnlijk koorden voor gebruikt. Ik ben tot in de helft geweest eb ben dan teruggekeerd, Sabrina is met de hulp van de twee gidsen doorgegaan om toch wat foto’s van de ‘kerk’ te hebben. Leek dus niet meer dan een grot waar ze af en toe mensen (hebben) (ge)creme(erd)(ren). Dus niet echt de moeite.
Dan beginnen wandelen naar de andere kerk. Hadden een pad verwacht, maar was echt gewoon klauteren over velden met stenen en rotsen. Eerst tot beneden in dal, dan terug steil naar boven. Na een drie uur in de brandende zon komen we plots op een korte vlakte die eindigt tegen een 100-200m steile wand. Ik veronderstel dat we daar rondgaan, maar de gids zegt doodleuk dat we door een breuk in de wand naar boven gaan. En dat was er te veel aan, leek mij zelf ook belachelijk gevaarlijk, no way dat dat in Europa zo maar kan. Maar de Japanse kon nog amper lopen, en de Koreaanse was lijkbleek van uitputting. Na veel discussie en bellen met chauffeur, terug naar beneden waar hij ons zou opwachten. Daar waren de Japanse en Koreaanse razend, moet toegeven dat ik ook niet begrijp waarom ze ons zo doen afzien gedurende drie uur als er een eigenlijk heel gemakkelijk weg aan de andere kant is. Ondertussen dus nog steeds geen kerk gezien.
Dan maar gevraagd of hij nog naar de gewone weg kon rijden. Daar ingang betaald, en dan zijn Bruno en ik beginnen klimmen. De twee vrouwen zijn uitgeput in de wagen gebleven. Het eerste deel met een kleine jongen overeengekomen om ons voor een prijs naar boven te laten gidsen. Maar plots komt er een oude man bij, volgens de kleine de dorps oude en politieagent, en twee andere mannen. Maar op de eerste top begint de oude ruzie te maken met hen en verbiedt hen met ons mee te gaan voor die prijs en vraagt het dubbele. Ik dus kwaad, is pure afzetterij. Dus wij zelf pad proberen vinden. Lang gezocht op één stuk, bij elke poging zaten ze te roepen “150 BIR”. Daar wordt ik dus zo kwaad van, kan me inbeelden dat sommige mensen een gids willen, maar met éé pijl vind je de weg. En daar dan een 10 EUR te gaan betalen om voor één wegaanwijzing. De ‘normale’ mensen zijn hier nog steeds belachelijk vriendelijk, maar zodra ze een toerist hebben gezien is het om zeep, echt alles doen ze betalen. In kerken betaal je bijvoorbeeld officeel voor de ingang, maar dan is alles gewoon dicht. Dan komt de sleutelman, de man die je rondleidt, of een man die de gordijnen opzij houdt zodat je kan zien wat er eigenlijk te zien is, en dan nog eens een man die je schoenen bewaart…is echt om gek van te worden, betaal ze meestal dus gewoon niet meer en toon mijn ticket eenmaal ze getoond hebben. Meeste reizigers die ik hier ontmoet zijn hier ook zo moedeloos geworden van al die ‘extras’, zo gaan ze hun toerisme ook niet bevorderen. Als je er iets van zegt krijg je iets als ‘maar 100 BIR (5 EUR) is toch niets”…eigenlijk schandalig als je weet wat het gemiddeld loon hier is. Pure toeristen melkerij…Zijn dan ergens omhooggeklommen waar het in het naar benedenkomen duidelijk gemakkelijker kon. Maar dat stuk was zo steil dat ik mijn rugzak niet mee kon krijgen. Maar aangezien ze er met vier op zaten te staren dacht ik dat dat wel even ok zou zijn, vooral omdat ik dat van boven nog een eind kon zien. Maar dus koppig als ik ben zou ik absoluut die kerk zelf wel vinden, wat vanaf daar niet zo een probleem was, hoewel ze iets verder lag dan verwacht, en ik dus de rugzak een kwartier heb moeten achterlaten.
Boven bij de kerk de volgende afzetterij. Kerk bleek dicht, na wat zoeken een priester gevonden die kon opendoen maar daarvoor natuurlijk geld vroeg. Ticket getoond, maar ticket was alleen voor ‘de buitenkant’. Dacht dat ik hem ging afschieten, en dat heeft hij blijkbaar gemerkt, want hij heeft uiteindelijk opengedaan. Kerk zelf wel een beetje speciaal, maar daarvoor moet je niet al die moeite doen. Het zicht vanop de top daarentegen is echt wel absoluut fantastisch.
Maar dan rennend terug naar de rugzak, denk dat ik er op nog geen drie minuten terug was, klimmen inbegrepen. Maar terug bij de rugzak is hij open en zijn mijn grote reflex en mijn fleece verdwenen…Samen met de vier mannen. Had mijn rugzak natuurlijk niet moeten achterlaten, maar vond het hier tot nu toe ontzettend veilig, en met vier mannen die erop staan te kijken moet je toch durven. Maar de vloek duurt dus voort, weer een fototoestel minder op vakantie, ga echt wegwerptoestellen beginnen kopen. Hoewel, nu weet ik ten minste waarvoor sparen tijdens kerst en verjaardag 😉
Naar beneden, de omstaanders kenden de naam van de scout, naar het politiebureau (ook weer een ervaring rijker) om ‘aangifte’ te doen, maar denk niet dat dat veel uitmaakt. Hebben wat opgeschreven en daar een kwartier staan praten, tot ik maar heb gezegd te vertrekken, de anderen zaten in het busje te wachten, en we moesten nog vier uur in het donker rijden tot Aksum.
Moe toegekomen in Aksum, en alles dicht, dus nog net iets kunnen eten in het hotel, en dan eindelijk slaap. Morgen weer vroeg op voor de vlucht naar Gondor. Niet echt een geslaagd dagje dus.
Gegevens ter herinnering
Ingang Aksum bezienswaardigheden: 50 BIR
Kamer Abinet hotel, degelijk: 200 BIR
Maaltijd en bier: 50 BIR
1-daagse tour naar Tigray kerken: 2200 BIR per wagen.
(1 EUR = 23 BIR)